Kawa z grzybami – czym są adaptogeny i jakie mają działanie?

Coraz częściej na etykiecie kawy obok słowa Arabica pojawiają się słowa, które bardziej przypominają skład książki botanicznej niż menu kawiarni: Hericium erinaceus, Cordyceps sinensis, Inonotus obliquus, Ganoderma lucidum. Brzmi egzotycznie… może nawet trochę podejrzanie? Spokojnie. Te nazwy kryją w sobie jedne z najciekawszych i najbardziej obiecujących składników ostatnich lat – adaptogeny!

Czym są adaptogeny i co robią w Twojej kawie?

W świecie pełnym smogu, powiadomień, przetworzonego jedzenia i zakłóconego snu, nasze systemy regulacyjne (układ nerwowy, hormonalny, immunologiczny) pracują na pełnych obrotach. Z pomocą przychodzą nam rośliny i substancje, które od wieków wspierają organizm w walce ze stresem, pomagając przywrócić równowagę i poprawić odporność na czynniki zewnętrzne. To wyjątkowa grupa roślin i grzybów, które wspierają organizm w przystosowywaniu się do codziennych wyzwań fizycznych, psychicznych, emocjonalnych i środowiskowych. W odróżnieniu od kofeiny czy od melisy adaptogeny nie forsują organizmu w żadnym kierunku. Zamiast tego pomagają mu wrócić do naturalnej równowagi, czyli stanu homeostazy. Ich działanie przypomina raczej dostrojenie niż pobudzenie. Jeśli ciało potrzebuje energii adaptogeny mogą ją ułatwić. Jeśli potrzebuje wyciszenia wspomagają ten proces. Poniżej prezentujemy naszym zdaniem najciekawsze adaptogeny, które idealnie dopełniają codzienną filiżankę kawy.

Chaga (Inonotus obliquus) – tarcza z brzozy.

Chaga to grzyb rosnący na brzozach w chłodnych lasach północnej Europy i Azji. Z wyglądu przypomina kawał węgla drzewnego, ale w jego środku kryje się bogactwo przeciwutleniaczy, zwłaszcza triterpenów i polifenoli. Chaga to grzyb silnie wpływający na podniesienie sprawności układu immunologicznego. W tradycyjnej medycynie ludowej stosowano ją zarówno przy przewlekłym zmęczeniu, jak i przy dolegliwościach trawiennych czy rekonwalescencji. Dodatek chagi może wspierać odporność i działać przeciwzapalnie. W połączeniu z kawą łagodzi jej potencjalne skutki uboczne, jak np. nadmierna pobudliwość. W smaku jest ziemisty, lekko waniliowy – dobrze komponuje się z ciemnym paleniem.

Reishi (Ganoderma lucidum) – grzyb długowieczności.

Reishi to adaptogen legenda. W Chinach nazywany „grzybem nieśmiertelności”. Współczesne badania potwierdzają, że zawarte w nim triterpeny i polisacharydy mogą wspierać układ immunologiczny, obniżać poziom kortyzolu i działać wyciszająco. Reishi w małych dawkach nie usypia, raczej łagodzi szczytowy efekt kofeiny. Dzięki niemu poranna kawa może stać się mniej skokowa w działaniu, a bardziej płynna, z delikatnym wejściem i łagodnym zejściem. Smak reishi jest gorzki i lekko dymny – najlepiej sprawdza się w kawach z nutami kakao i przypraw.

Cordyceps (Cordyceps sinensis) – paliwo dla aktywnych.

Cordyceps to adaptogen o niezwykłej historii. W tradycyjnej medycynie tybetańskiej uchodził za skarb. Stosowany był przez pasterzy, wojowników i mnichów jako naturalny wzmacniacz sił witalnych i wytrzymałości. Współczesna nauka tłumaczy to na język biologii – cordyceps może wspierać produkcję ATP (adenozynotrójfosforanu) głównego źródła energii dla komórek. Mówiąc prościej to paliwo, które napędza każdy Twój ruch, myśl i oddech. Dziś wiadomo, że cordyceps może również wspierać odporność aktywując komórki układu immunologicznego, chroniąc wątrobę, a nawet wspierając pracę nerek.

Cordyceps w miksie z kofeiną to duet idealny dla tych, którzy ruszają po kawie na rower, bieganie albo intensywny dzień pracy. Wspiera wydolność i koncentrację, nie dokładając nerwowości. W smaku zaskakująco łagodny, z lekko karmelową nutą, dobrze współgra z mlekiem roślinnym.

Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus) – dla mózgu.

Z wyglądu przypomina coś pomiędzy morskim koralem a białą lwią grzywą zawieszoną na pniu drzewa – stąd jej angielska nazwa lion’s mane mushroom. Ale to, co najciekawsze, kryje się głębiej niż forma. Soplówka to jeden z najlepiej przebadanych adaptogenów o działaniu neurologicznym. W jej strukturze znajdziemy hericenony i erynacyny – bioaktywne związki, które, jak wykazano w badaniach, mogą stymulować produkcję NGF (nerve growth factor), czyli czynnika wzrostu nerwów. To białko kluczowe dla regeneracji neuronów, ich elastyczności i tworzenia nowych połączeń w mózgu. Ale to dopiero początek. Ekstrakt z tego grzyba może również wykazywać działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, neutralizując skutki stresu oksydacyjnego, który często stoi za tzw. „mgłą mózgową”, rozdrażnieniem i spadkiem energii. Niektóre badania sugerują także jej możliwe działanie ochronne w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer czy Parkinson, a także łagodzenie objawów depresji, w tym zaburzeń snu i napięcia emocjonalnego. To oznacza, że soplówka może wspierać funkcje poznawcze, pamięć, a nawet nastrój. 

Soplówka i kofeina to połączenie, które wspiera skupienie bez rozbieganych myśli. Dobra dla studentów, twórców, osób pracujących umysłowo. Kiedy kawa daje energię, soplówka ją porządkuje. To nie pobudzenie na zasadzie „szybciej”, tylko „czyściej” – skupienie bez rozproszenia, koncentracja bez napięcia. Dobra dla twórców, studentów i wszystkich, którzy pracują głową. Jej działanie można zamknąć w trzech słowach: klarowność, pamięć, spokój.

Spróbuj w naszych kawiarniach!

Masz ochotę przekonać się, jak smakują adaptogeny w praktyce? Zapraszamy do naszych kawiarni! Przygotowaliśmy dwie wyjątkowe pozycje, które łączą działanie grzybów funkcjonalnych z tym, co lubimy najbardziej – dobrą kawą i aromatycznym kakao.

Holistyczne Kakao

W jego składzie znajdziesz soplówkę jeżowatą (dla głowy), kordyceps (dla energii), reishi (dla równowagi) i chagę (dla odporności). Wszystko zatopione w aromatycznym kakao o głębokim, ziemisto-waniliowym profilu. Holistyczne kakao to świetny wybór, kiedy potrzebujesz wyciszenia z jednoczesnym mentalnym przebudzeniem. Idealne na chłodniejsze dni, wolniejsze poranki i momenty „dla siebie”.

Szybszy Przelew

Szybszy Przelew to nasza autorska klasyczna kawa przelewowa z dodatkiem kordycepsu. Tylko tyle – i aż tyle. Dzięki tej kombinacji napój daje energię, ale nie przeciąża. Świetny wybór przed długim dniem, intensywną pracą albo rowerem po mieście.